دانش بلاغت، مثل علم منطق و دستور زبان، ریشه در فطرت آدمی دارد. همه انسان ها، علی رغم فرهنگ ها و نژادها و زبان های گونه گون، در حد ذوق، قواعد بلاغت را در گفتار و نوشتار خویش به کار می گیرند. در این میان وظیفه عالمان بلاغت، کشف قواعد این دانش از لابه لای سخنان سخنوران بلیغ است، نه ابداع و ابتکار این قواعد.
هر انسان بلیغی در هر گوشه ای از عالم وقتی بخواهد به گونه ای مؤثر سخن بگوید، ناچار به مراعات قواعد بلاغت است؛ او باید اصل اساسی «مطابقت سخن با مقتضای حال مخاطب» را در نظر بگیرد و هرگاه بخواهد سخن خود را بیاراید، به ناچار به سراغ جاذبه هایی چون استعاره، تشبیه، تضادّ، مراعات نظیر و ... می رود.
بسیاری از مباحث علم بیان، از جمله مجاز، تشبیه، استعاره و کنایه از مشترکات فرهنگ بشری هستند و در زبان و ادبیات همه اقوام و ملل دیده می شوند. بنابر این هیچ شخص یا ملتی را نمی توان مخترع اصول اساسی و بسیاری از آرایه ها و عناصر بلاغی دانست.
Volume : 2.3 M Byte
Notice: This file is usable only on SAMT bookreader application
تعداد صفحات نسخه دیجیتال : 460
مقدمه مترجم
مقدمه مؤلف
فصل اول: پیدایش علوم بلاغت
1- در عصر جاهلیت و اسلام
2- در عصر عبّاسی اول
3- متکلمان ـ معتزله
4- جاحظ
5- اهل لغت
فصل دوم: بررسی های روشمند
1- از ثبت ملاحظات تا تألیف تحقیقات
کتاب البدیع از ابن معتز
2- مطالعات برخی از اهل فلسفه
کتاب نقدالشّعر نوشته قُدّامة بن جعفر
کتاب نقدالنّثر یا البرهان فی وجوه البیان
3- مطالعات برخی از متکلمان
رساله النّکت فی اعجاز القرآن نوشته رُمّانی
اعجاز القرآن از باقِلانی
اعجاز القرآن نوشته قاضی عبدالجبّار مُعتزلی
4- بررسی هایی در زمینه نقد ادبی براساس مبانی بلاغی
عیار الشّعر نوشته ابن طباطبا
کتاب الموازنة بین ابی تمّام و البُحتری نوشته آمِدی
کتاب الوساطة بین المتنبّی و خصومه نوشته علی بن عبدالعزیز جرجانی
5- بررسی های بلاغی برخی از اهل ادب
کتاب الصّناعتین نوشته ابوهلال عسکری
کتاب العمدة فی صناعةِ الشّعر و نقده نوشته ابن رشیق قیروانی
کتاب سرُّ الفصاحه نوشته ابن سنان خفاجی
فصل سوم: درخشش تحقیقات بلاغی
1- عبدالقاهر جرجانی و پایه گذاری نظریه علم معانی
2- عبدالقاهر جرجانی و پایه گذاری نظریه علم بیان
3- تطبیقات زمخشری در تفسیر کشّاف
4- افزوده های زمخشری بر مباحث معانی و بیان
5- زمخشری و صناعات بدیع
فصل چهارم: تعقید و جمود
1- تبدیل دانش بلاغت به مشتی قاعده خشک
کتاب نهایة الایجاز فی درایة الاعجاز از فخر رازی
2- قسم ثالث از کتاب مفتاح العلوم سکّاکی
3- بررسی های جانبی
کتاب المثل السّائر فی ادب الکاتب و الشّاعر نوشته ضیاءالدین بن اثیر
4- تلخیص المفتاح نوشته خطیب قزوینی و شرح های آن
5- بدیع و بدیعیات
خاتمه
1- خلاصه
2- مؤخّره
فهرست اعلام
فهرست کتاب ها
فهرست اصطلاحات و تعبیرات بلاغی
98990****5142
صفحه 69: ”مهم ترین اینان شاید ابن قُتیبه (متوفّی 276 ﻫ ق) و مبرّد (متوفّی 285 ﻫ ق) و ثَعلب (متوفّی 291 ﻫ ق) باشند.“
لغوییون1400-5-9 14:24:52
پاسخ