کشورها، برجسته ترین تقسیم بندی سیاسی جغرافیایی مستقل جهان کنونی هستند و همچنان از مهم ترین بازیگران نظام بین المللی به شمار می روند.
اینکه چه عامل و یا عواملی زمینه پیدایش کشورها و همچنین ماندگاری آن ها را فراهم می سازد، از موضوعات مورد مطالعه جغرافیای سیاسی است که از آن با نام علت وجودی و علت بقا یاد می شود. عوامل پیدایش و بقای کشور بر یکپارچگی ملی و ساخت هویتی مستقل تأثیرگذارند و تبدیل به شالوده های هویت ملی کشورها می شوند.
ایران امروز نیز بخشی از جغرافیا، فرهنگ، تاریخ دیرپا و مردمان ساکن فلات ایران در نقشه سیاسی جهان است. بارزترین ویژگی کشور ایران، گوناگونی در پدیده های طبیعی، انسانی و سرگذشت پرتلاطم تاریخی است. آنچه سبب شده است تا نام یگانه ایران همگام با این گوناگونی شکل گیرد پرسش نوشتار پیش روست.
حجم : 3.1 مگا بایت
توجه: این کتاب فقط از طریق گوشی های هوشمند مجهز به سیستم عامل اندروید و در نرم افزار کتابخوان سمت قابل مطالعه است.
تعداد صفحات نسخه دیجیتال : 143
مقدمه
فصل اول: تعریف ها و مباحث نظری
مقدمه
مفهوم کشور در منابع کهن زبان فارسی
عناصر ساختاری کشور به عنوان موضوع جغرافیای سیاسی
سرزمین
ملت
حکومت
تحولات مربوط به پیدایش کشورها
حکومتِ ملّتْ پایه
دوره های مهم تحول در پیدایش کشورهای مدرن
پیمان صلح وستفالیا
پیمان 1815 کنگره وین
تحولات دهۀ 1870
تحولات پس از جنگِ جهانی اول
تحوّلاتِ پس از جنگ جهانی دوم
تحولاتِ ژئوپلیتیک و پیدایش کشورها در دهۀ 90
سدۀ بیست ویکم و تداومِ روند پیدایش کشورها
نظریه های مربوط به پیدایش و بقای حکومت و کشور
نظریه های پیدایش و منشأ حکومت
نظریۀ خاستگاه الهی حکومت
نظریۀ زور
نظریۀ ژنتیک (پدرسالاری)
نظریۀ مونتسکیو
نظریۀ ارسطو
نظریۀ قرارداد اجتماعی
نظریۀ گردهمایی ساختگی مردم
نظریه های مربوط به پیدایش و منشأ کشور
نظریۀ ارگانیک بودن
نظریۀ کارکرد حکومت (The Functional Approach)
الگوی یکپارچه سازی و تفکیک
نظریۀ میدان متحد
نظریۀ واکاوی نظام سیاسی
الگوی عوامل برون زا و درون زا و عوامل روبنایی و زیربنایی
علت وجودی و مبانی پیدایش کشور
تاریخ
فرهنگ عمومی
نژاد و قومیت
دین و مذهب
میهن گرایی و ملّی گرایی
زبان و ادبیات
عوامل برون زا
علت بقا و پایداری کشور
ساختار فضایی کشور
ساخت های شبکه ای
ساخت های نهادی و کالبدی
وحدت ملّی و انسجام جمعیت و ملّت
کنترل مؤثر مرزها
انسجام سازماندهی سیاسی فضا
انسجام نظام سکونتگاهی
پابرجاشدن موقعیت پایتخت ملی
تقویت اقتصاد ملّی
توسعه و توانمندسازی نمادهای ملی
اقتدار حکومت و ایجاد امنیت
ایدئولوژی و اندیشه سیاسی فراگیر
آرمان سیاسی مشترک
تضمین و شکوفایی عدالت جغرافیایی و اجتماعی
توسعه تعامل فضایی (ارتباطات اجتماعی، اقتصادی)
شبکه ارتباطی منظم
آمایش سرزمین
توسعه گردشگری ملی
رهبری فرهمند (کاریزماتیک)
نهادها و ارگان های ملّی
روابط بین المللی
تهدیدهای فراملّی
همسایگان
تهدیدهای منطقه ای
تهدیدهای جهانی
ارتش
رسانۀ ملی
هویّتِ ملّی
فصل دوم: نیروهای زیربنایی علت وجودی و بقای ایران
سرزمین و فضای زیستگاهی ایرانیان
ساختار طبیعی فلات ایران
بنیان های زیستی تضمین کننده بقای ملت و کشور
کالبد و فضای ایران
منابع خاک و کشاورزی ایران
شبکۀ آب ها
منابع کانی
منابع انرژی ایران
منابع حیوانی
منابع گیاهی
شکل گیری سازۀ انسانی ویژه و ملت مستقل ایرانی در بستر تاریخ
مکان دوستی، شعور فضایی و تعلّقِ خاطرِ ایرانیان به سرزمین
نمادهای سرزمینی و جغرافیایی
قومیت، نژاد و ملیت ایرانی
خودپنداری و دگرپنداری (ایران و انیران)
ساختار فرهنگی و هویتی
دین و مذهب
زبان، ادبیات و خط فارسی
صاحب نظرانِ بسیاری، شیرازۀ فرهنگ ایرانی را زبان آن دانسته اند و حتی آن را یگانه مایۀ فخر ایرانیان برشمرده اند (اسلامی ندوشن، 1370: 133).
آداب و آیین های اجتماعی و فرهنگی
میراث معنوی و فرهنگی کشور
مفاخر، اسطوره ها و قهرمانان ملی
هنر ایرانی
میراث باستانی و طبیعی ایران
هویتِ ملی و مای ایرانی (مرزهای اندیشه)
تاریخ مشترک سیاسی، استمرار تاریخی و حکومت مستقل در ایران
دورۀ آثار انسانی و تمدنی در فلات ایران
خاستگاهِ حکومت ها در ایران
دورۀ سازمان یابی و شکل گیری کشور در ایران باستان
دورۀ ورود اسلام به ایران
دوره ترکان و نهاد حکومت در ایران
از ظهور صفویان تا انقلاب مشروطیت
جنبش مشروطیت و آغاز حضور مردم در ساختار سیاسی کشور
نقش حکومت و استمرارِ سنتِ سیاسی آن در ایران
اندیشۀ سیاسی حکومت های ایران
اندیشۀ سیاسی شاهنشاهی
اندیشۀ سیاسی خلافت
اندیشۀ سیاسی امامت
اندیشۀ سیاسی سلطنت یا نظریۀ سلطانی
اندیشۀ سیاسی صفوی
اندیشۀ سیاسی دموکراسی سلطانی
اندیشۀ سیاسی دموکراسی ولایت فقیه
جمعیت و تکاثف آن در ایران (انطباق لایه های مشترک ملت بر یکدیگر)
فصل سوم: نیروهای روبنایی علّتِ وجودی و بقای ایران
نقش مردم و آرمان مشترک سیاسی
ملی گرایی ایرانی
عدالتِ جغرافیایی و اجتماعی
نمادهای ملی
ساختار فضایی و کالبَدی بی نظیر ایران در جهان
شبکۀ سکونتگاهی
تقسیماتِ کشوری ایران
پایتخت در ایران
نظام سیاسی و حکومتی
بنیادهای زیستی و اقتصادی خوداتکا برای حیات مستقل ملی
نظام دفاعی و بقای ملی
نظام رسانۀ ملی
ساختارهای مدیریتی و فضایی
اقتدار حکومت مرکزی
نیروهای واگرا و همگرا
رهبری فرهمند (کاریزماتیک)
موقعیت ژئوپلیتیکی، رقابت قدرت ها و روابط بین المللی
تهدیدهای سرزمینی و انسجام ملی
رقابت قدرت ها و روابط بین المللی
موقعیت حایل و برون رفتِ ایران از آن
نتیجه گیری
منابع و مآخذ