تاریخ تطور نثر فارسی

این کتاب مروری مختصر بر داستان نثر فارسی است و دورنمایی از تاریخ دراز نثر فارسی را نشان می دهد.

البته گاهی مطالبی به صورت مفصّل آمده است، مثل معرفی مقامات حمیدی یا نفثهالمصدور، زیرا این کتب در دوره تحصیلات تکمیلی ادبیات فارسی به درس خوانده می شود. یا توضیح این که زبان دری ادامه همان زبان پهلوی است که چندان بر همگان روشن نیست و غیره ...

چون قبلاً سبک شناسی نثر را نوشته ام و مسائل فنی را در آن توضیح داده ام، در این کتاب جزئیات بحثها مثلاً مختصات زبانی را جز به صورت کلّی توضیح نداده ام. البته در این کتاب بحثهایی آمده است که به این صورت تفصیلی در سبک شناسی نثر نیست، از جمله بحث نثر پهلوی.

امروزه معمولاً دانشجویان ادبیات فارسی با زبان های باستانی ایران چندان آشنا نیستند، اما من مطلب را به نحوی مطرح کرده ام که اگر کسی پهلوی هم نداند باز برایش قابل استفاده باشد. در بحث از کتاب یا آوردن نمونه نثر کوشیده ام که مطالب مهم آن ها برجسته شود، مثلاً در نامه های خاقانی بحثهای مهم سبک شناسانه است یا راوندی مخالفتی اعتقادی با برخی از نحله های دینی دارد.

در پایان کتاب به برخی از مسائل کلی نثر فارسی به لحاظ سبک شناسی و نقد ادبی اشاره کرده ام که هر چند مختصر است امّا می تواند راهگشا باشد. امید است با مطالعه این کتاب نمای کلّّی و نسبتاً جامعی از تاریخچه نثر فارسی در ذهن خواننده مجسّم شود.