مهاجرت در ایران

توسعه‌یافتگی جوامع، فراگیری و حجم مهاجرت انسان‌ها را افزایش داده است. مهاجرت‌ها بر جمعیت و موقعیت اجتماعی و اقتصادی مناطق مبدأ و مقصد، اثر می‌گذارند.

در دوره 1355ـ 1395، با یک روند افزایشی ـ کاهشی، سالانه حدود 900 هزار نفر در کشور، جابه‌جا شده‌اند. میزان مهاجرت داخلی در ایران، کمتر از موارد مشابه در آسیا و جهان است. در حال حاضر، مهاجرت‌ها عمدتاً از مناطق کمترتوسعه‌یافته (پیرامونی) به مناطق توسعه‌یافته‌تر (مرکزی) صورت می‌پذیرد. افزایش رشد جمعیت و توسعه‌یافتگی نابرابر مناطق، از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر جریان‌های مهاجرتی بوده‌اند.

کاهش جمعیت مناطق روستایی، توزیع و رشد نابرابر جمعیت مناطق، افزایش محرومیت مناطق کم‌جمعیت و حاشیه‌نشینی و کمبود امکانات در مناطق مهاجرپذیر، از تبعات مهم مهاجرت داخلی بوده‌اند.

در سال 1395 حدود یک میلیون و هشتصد هزار نفر مهاجر خارجی در کشور ایران ساکن بودند. مهاجران خارجی عمدتاً به عنوان پناهنده وارد کشور شدند. در حال حاضر، حدود دو میلیون مهاجر ایرانی در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند. این مهاجران اکثراً در کشورهای حوزه خلیج فارس، اروپا و آمریکای شمالی ساکن هستند. تلاش برای بهبود وضعیت زندگی و گسترش فرهنگ مهاجرت، از عوامل اصلی موثر بر مهاجرت به خارج بوده‌اند.