آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن( جلد اول)

موضوعات

فهرست

مقدمه
بخش اول: جاحظ
زندگی و شخصیت
مقام ادبی و سبک نگارش
آثار
آزاداندیشی و مکتب کلامی
تجربه‌گرایی
فصل اول: انسان
امتیاز انسان از حیوان
ویژگیهای انسان
1. برتری‌جویی و راحت‌طلبی
2. تنوع‌طلبی و افزون‌خواهی
3. اجتماعی بودن
4. شرگرایی
5. منفعت‌گرایی و ضررگریزی
6. حقیقت‌جویی و میل به اظهار دانش
جامعیت انسان
تفاوت انسانها
تفاوت ملتها
فصل دوم: شناخت
تحصیل معرفت در جوانی
ابزارهای شناخت
1. حس
2. عقل
3. الهام
اصول و نکاتی در باب شناخت
آثار شناخت
1. عمل
2. تغییر رفتار
3. تحلیلها و داوریها
موانع و آفات شناخت
1. خطا
2. تک‌بعدی‌نگری و تنگ‌نظری
3. خود‌خواهی
فصل سوم: اخلاق
طبع اولی و طبع ثانوی
اعتدال
ملاک ارزش اخلاقی
نقش صفات در رفتار انسان
نقش اراده و آگاهی در ارزش عمل
لذت و سعادت
فصل چهارم: تعلیم و تربیت
سازگاری مبانی تربیتی با فطرت و دین
عوامل مؤثر در شخصیت و تربیت
1. عوامل محیطی
2. درگیری با خیر و شر
اصول و روشهای تربیتی
1. کشف استعدادها و رعایت آن
2. طراحی دورة عمومی
3. آموزش تخصصی
4. تشویق و تنبیه
شرایط و ویژگیهای متعلم
1. عشق به یادگیری
2. گزینش رشته تحصیلی
3. حفظ و نگارش
کتاب
1. اهمیت کتاب
2. کتاب خوب و بد
3. قواعد تألیف کتاب
ترجمه و آموزش زبان دوم
1. تعریف ترجمه و دشواری آن
2. شرایط مترجم
3. مسئولیت مترجم
4. آموزش زبان دوم
کتابنامه
بخش دوم: ابن‌سحنون
زندگی و آثار
اهداف تعلیم و تربیت
وظایف معلم
آثار حقوقی ترک وظیفه
حقوق مالی معلم
کتابنامه
بخش سوم: فارابی
زندگی
خطوط کلی اندیشة فارابی
آثار
مبانی آرای تربیتی فارابی
فصل اول: جهان‌شناسی
فصل دوم: انسان‌شناسی
قوای نفس
اراده و اختیار
فصل سوم: معرفت
منطق
تذکر افلاطونی
اقسام معرفت
فصل چهارم: اخلاق
فضیلت
انواع فضیلت
فضایل فطری
برترین فضیلت
راه سعادت
امکان تغییر اخلاق
روش تغییر اخلاق
فعل جمیل و نظریة وسط فاضل
روش عملی تخلق به اخلاق جمیله
لذت و الم
فصل پنجم: اجتماع
منشأ زندگی اجتماعی
انواع اجتماعات
انواع مدینه
مدینه‌های غیر فاضله
1. مدینة جاهلیه
2. مدینة فاسقه
3. مدینة ضاله
4. مدینة مبدله
مدینة فاضله
فصل ششم: تعلیم و تربیت
اهداف تعلیم و تربیت
اصول تعلیم و تربیت
عوامل تفاوت شیوة تعلیم و تربیت
1. تفاوتهای قومی و فردی
2. تفاوت موضوع یا مواد آموزش
تمرین و عادت
تنبیه و تشویق
کتابنامه
بخش چهارم: قابسی
زندگی و آثار
تعلیم و تربیت در عصر قابسی
اهداف تعلیم و تربیت
وظایف مربیان
1. مسئولیت والدین
2. مسئولیت معلم
اصول تربیتی
1. آموزش همگانی (دختران و پسران)
2. عدم تبعیض
3. تدریج در آموزش
روشهای تربیتی
1. ایجاد رابطة عاطفی
2. نظارت و مراقبت
3. تشویق و تنبیه
مواد آموزشی
1. مواد آموزشی لازم
2. مواد آموزشی غیر ضروری
3. مواد درسی غیر مجاز
کتابنامه
بخش پنجم: اخوان‌الصفا
مقدمه
زندگی و آرای کلی
منابع غیر اسلامی عقاید اخوان
مذهب اخوان
سیاست و اخوان
تشکیلات و مراتب اخوان‌الصفا
فصل اول: دین و فلسفه
1. فلسفه
2. دین
وحی، شرایط و راههای دریافت آن
اهداف دین
عناصر دین
ایمان و کفر
فهم دین
عالمان دین و مراتب آنها
قیامت
فصل دوم: انسان
انسان، ترکیبی از جسم و جان
چگونگی و حکمت ارتباط نفس با جسد
تجرد نفس
انواع نفس در انسان
مراتب نفس
مراحل رشد نفس
نفس، حقیقتی واحد
قوای نفس
فصل سوم: شناخت
راههای شناخت
ادراک حسی
حافظه
الم و لذت
خطای حواس
جایگاه ادراک حسی
ادراک عقلی و برهانی
خطا در ادراک عقلی
معرفت شهودی
کمال انسان و راه رسیدن به آن
فصل چهارم: اخلاق
اخلاق طبیعی و اکتسابی
منشأ اختلاف اخلاق
دنیا و آخرت
اعتدال
ریشه‌های اخلاقیات
زهد
عادت
عشق
فصل پنجم: تعلیم و تربیت
دربارة علم و تعلیم
اجناس علوم
صنعت و اقسام آن
هدف دانش‌آموزی
آثار تربیتی علم
انسان موجود تعلیم و تربیت‌پذیر
تفاوت انسانها در گرایش به علوم و صنایع
تأثیر محیط بر شخصیت و تربیت
روشهای صحیح آموزش
مراتب علم و عالمان
رابطه معلم و متعلم و شرایط هر کدام
کتابنامه
بخش ششم: ابن‌سینا
زندگی و شخصیت
تألیفات
فلسفه
پزشکی
گرایش عرفانی
فصل اول: انسان
نفس
اثبات هستی نفس
1. برهان وحدت نفس
2. برهان خودآگاهی
3. برهان ثبات
4. برهان طبیعی
تعریف نفس
تجرد نفس
وحدت نفس
قوای نفس
1. نفس نباتی
2. نفس حیوانی
3. نفس ناطقه
جاودانگی نفس ناطقه
تأثیر متقابل نفس و بدن
ویژگیهای روانی و رفتاری انسان
اجتماعی بودن انسان
فصل دوم: شناخت
ادراک حسی
1. حواس ظاهری
2. حواس باطنی
ادراک عقلی
1. عقل عملی
2. عقل نظری
فصل سوم: اخلاق
تغییرپذیری اخلاق
ملاک فضیلت و اصول فضایل و رذایل
لذت و الم
1. تفاوت لذات و آلام
2. برتری لذات باطنی بر لذات حسی
3. لذات عقلی و حسی
تألم نفس از جهل
سعادت
1. راه تحصیل سعادت
2. مراتب اهل سعادت
3. مراتب اهل شقاوت
مدینه فاضله
1. ارکان و مبانی مدینه فاضله
2. خلیفه و روشهای تعیین وی
فصل چهارم: تعلیم و تربیت
اصول و روشهای تربیتی
1. خود‌شناسی و تربیت نفس
2. رعایت تفاوتهای فردی
3. شناخت استعدادها، علایق و امکانات
4. تنظیم برنامه براساس مراحل
5. آموزش گروهی
6. تشویق و تنبیه
خانواده
1. اهداف تشکیل خانواده
2. اصول حاکم بر ازدواج
3. ویژگیهای زن شایسته
4. مرد و اصول تدبیر خانواده
5. طلاق
تربیت کودک
1. مراحل رشد کودک
2. ویژگیهای مربی
خاتمه: طبقه‌بندی علوم
کتابنامه

محصولات مشابه

بیشتر

نظرات