حقوق بین الملل، شاخه ای از علم حقوق و شامل قواعد حاکم بر آن دسته از روابط افراد، سازمانها و دولتهاست که دارای حداقل یک عنصر خارجی و بین المللی باشند. حقوق بین المللِ اسلا م که به تبیین قواعد حاکم بر روابط دولت اسلامی با دیگر ملل می پردازد، جزئی از نظام حقوقی اسلام است و از این رو مبانی، اهداف و منابع حقوق اسلامی بر آن نیز حاکم است و گزاره های مرتبط با حقوق بین الملل اسلام در جای جای منابع فقهی مطرح شده است.
پیدایش حقوق بین الملل اسلامی و تدوین آن در ضمن فقه که حقوق اسلام بخشی از آن است، هم زمان با ظهور اسلام و دوران قرون وسطا در اروپا بوده است. ازاین رو، برخی نویسندگان، با تکیه بر شواهد تاریخی، حقوق بین الملل اسلامی را حلقه مفقوده میان حقوق روم و حقوق بین الملل جدید اروپا دانسته اند. کتاب حاضر جلد چهارم از مجموعه کتابهای قواعد فقه به نگارش استاد عباسعلی زنجانی است که به موضوع حقوق بین الملل اختصاص یافته و قواعد فقه در حوزه بین الملل و قواعد عمومی در حوزه بین الملل را بررسی می کند.
حجم : 1.3 مگا بایت
توجه: این کتاب فقط از طریق گوشی های هوشمند مجهز به سیستم عامل اندروید و در نرم افزار کتابخوان سمت قابل مطالعه است.
تعداد صفحات نسخه دیجیتال : 300
بخش اول: قواعد فقه در حوزه حقوق بین الملل (کلیات)
1- تعریف و ویژگیهای قواعد فقه در حوزه حقوق بین الملل
2- چندبعدی بودن قواعد فقه در این حوزه
3- نسبت عموم و خصوص در میان قواعد فقه
4- نسبت قواعد فقه با قواعد حقوقی این حوزه
5- قاعده سازی در حوزه حقوق بین الملل
6- تفاوت دو حوزه حقوق بین الملل و روابط بین المللی
بخش دوم: قواعد عمومی در حوزه حقوق بین الملل
1- قاعده لزوم قرارداد
واژه شناسی عقد و قرارداد
ویژگیهای قراردادهای بین المللی
قلمرو قراردادهای بین المللی
1- منافع ملی دولتها
2- امنیت و آسایش عمومی
3- عدالت خواهی در قراردادها
4- مبارزه با فقر
5- حمایت از ملتهای ستمدیده
6- محدود کردن اختیارات متجاوزان
مادر سایر قواعد
آزادی اراده در انعقاد قراردادها
تشریفات قراردادهای بین المللی
صراحت قراردادها
رعایت رضایت کامل دشمن
نتیجه
پیشینه قراردادهای بین المللی در اسلام
کاربرد و قلمرو قرارداد
مستثنیات قاعده
2- قاعده دعوت
1- سرآغاز دعوت از قدر مشترکها
2- سه شیوه برای دعوت
روش حسن فقط در دو گزینه
3- قاعده تفاهم
اصل مولد قواعد حقوقی
مستندات قاعده
کاربرد قاعده
مستثنیات قاعده
4- قاعده مشارکت و تعاون
1- برّ و عام المنفعه
2- تقوا و تعالی معنوی
قاعده تعاون و احترام متقابل
احترام به اصل مالکیت ملتها
مبنای قاعده
مسئولیت کفایی در عمل به قاعده
5- قاعده برابری دولتها
نقش تفاوت دولتها
جایگاه دولتها در نظام بین المللی از دیدگاه قرآن
برابری دولتها از دیدگاه امام علی (ع)
6- قاعده عدم توسل به زور در حل اختلافات بین المللی
7- قاعده حمایت از جنبشهای رهایی بخش
دو نوع مسئولیت در مبارزات حق طلبانه
اطلاق در ادله حمایت از مبارزات حق طلبانه
شبهه تداخل این قاعده با قاعده عدم مداخله
مفاد قاعده در رابطه با نظم بین المللی
حق انتخاب در ایفا و استیفا از قاعده
سرکوب جنبشهای رهایی بخش
رفع مسئولیت ناشی از قاعده
8- قاعده مداخله نکردن در امور دیگر دولتها
مفهوم مداخله
1- عنصر مادی مداخله
2- عنصر معنوی مداخله
3- امور اختصاصی و حاکمیتی دولتها
4- فعالیتهای فرهنگی اثرگذار
انواع مداخله
مبنای فقهی قاعده
1- مداخله و اجبار
2- مداخله و تصرف در حقوق دیگران
3- مداخله و مسئولیت بین المللی
9- قاعده مقابله به مثل
مبنای عرفی و حقوقی قاعده
دو نوع مقابله به مثل
اصل حاکم نفی عدوان
10- قاعده نفی تجاوز (عدوان)
قاعده نفی تجاوز و مقابله به مثل
قاعده نفی تجاوز، قاعده مادر
11- قاعده نفی سلطه گری و سلطه پذیری
مسئولیت ناشی از قاعده
12- قاعده حاکمیت، استقلال و آزادی دولتها
ارض، نماد حاکمیت در قرآن
دیار، قلمرو حاکمیت در قرآن
حاکمیت مظهر اراده جمعی
تحولات زندگی در دست خود انسان
حقوق اساسی دولتها
13- قاعده اعتزال یا بی طرفی
اعتزال از دیدگاه قرآن
آثار قاعده
مشروعیت دوجانبه اعتزال
پیمان عدم تعرض
مسئولیت ناشی از نقض بی طرفی
14- قاعده موادعه و مهادنه
ادله فقهی قاعده
مدت موادعه و مهادنه
شروط موادعه و مهادنه
قاعده موادعه و وجوب جهاد
عهد ذمه و عهد مهادنه
15- قاعده استیمان
تداخل قاعده استیمان و قاعده مهادنه
استیمان از طریق ورود به دارالاسلام
پایان امان
امان موقت
استیمان و حقوق شهروندی
استیمان و روادید
16- قاعده مودت و وداد
دیدگاه اول
دیدگاه دوم
داوری در دلایل دو دیدگاه
آثار قاعده
مسئولیت ناشی از قاعده
17- قاعده الصلح خیر
قلمرو قاعده
اصالت صلح در روابط بین المللی
مقررات و شروط جنگ و صلح
صلح در دو حالت
18- قاعده وحدت جوامع بشری
از وحدت تا وحدت
مسئله جهانی شدن
مسئولیت ناشی از قاعده
19- قاعده نفی فساد
مفاد قاعده
مسئولیت ناشی از قاعده
راهکارهای اجرایی قاعده
20- قاعده التزام دولتها به رعایت قواعد
21- قاعده تداوم مسئولیت دولتها
شخصیت حقوقی دولت
22- قاعده حکمیت
ماهیت حکمیت
حکمیت در دعاوی بین المللی
حکمیت، راه حل حقوقی یا سیاسی
دقت در تنظیم آیین حکمیت
23- قاعده التزام به مناسبات دیپلماتیک
نقش دیپلماسی در حل مشکلات بین المللی
دیپلماسی سرّی و دیپلماسی آشکار
24- قاعده مشروعیت دادگاههای بین المللی
دادگاههای کیفری بین المللی
حاکمیت قضایی
25- قاعده دفاع مشروع (جهاد)
اقسام جهاد
جهاد با مال
مکلفین به جهاد
فرماندهی جهاد
مسائل بشردوستانه در جهاد اسلامی
بخش سوم: قواعد فقه در موضوعات اختصاصی بین المللی
کلیات و تعریف
تعریف قواعد اختصاصی
انعطاف پذیری قواعد اختصاصی
موضوع یابی در قواعد اختصاصی
تفکیک قواعد اختصاصی در حوزه بین الملل
مبانی توسعه قواعد اختصاصی حقوق بین الملل
بنیاد صلح در قواعد خاص بین الملل
اولویت حقوق داخلی
تعارض قواعد خاص با حقوق داخلی
حق شرط در تعهدات ناشی از قواعد خاص
1- قاعده هجرت و حقوق اکتسابی ناشی از حق مهاجرت
1- مبدأ مهاجرت
2- مقصد مهاجرت
ضرب فی الارض
مهاجرت برای جهاد فی سبیل الله
مهاجرت واجب
3- حقوق مکتسبه از مهاجرت
حق مهاجران به مسلمانان اختصاص ندارد
حق تابعیت اکتسابی
4- تکالیف مهاجر
2- قاعده پناهندگی
عنوان پناهنده
حقوق پناهنده (مستجیر)
مسئولیتهای پناهنده
لغو پناهندگی
پناهنده مسلمان
تکالیف دولت میزبان
معاهده استرداد پناهنده
انصراف از پناهندگی
پناهندگی یک نظام عرفی
ماهیت سیاسی و انسانی پناهندگی
عوارض غیر انسانی پناهندگی
اهداف فرهنگی پناهندگی
3- قاعده منع غیله
تعریف عناوین قاعده
مفاد قاعده
4- قاعده منع سلاحهای کشتار جمعی
دیدگاه فقهی در خصوص سلاحهای کشتار جمعی
منع ادوات فساد
جنایات نسل کشی
5- قاعده مبارزه با تروریسم
مبانی فقهی مبارزه با تروریسم
1- ارعاب
2- فتک
3- غیله
4- غدر
5- ارهاب
6- محاربه
7- مفسد فی الارض
8- بغی
9- قطاع الطریق
مجازات جرایم تروریستی
عملیات نظامی نهضتهای رهایی بخش
عملیات شهادت طلبانه
6- قاعده منع امحای هویت ملی و منع امحای فرهنگهای اختصاصی
مستند فقهی قاعده
مبنای عقلانی سنن قومی
7- قاعده منع انحصارات در علم و فناوریهای حیاتی
مفاد قاعده
ادله فقهی
1- مشترکات
2- حرمت احتکار در اسلام
3- حق عمومی در اموال
4- مقتضای نظم عمومی
5- احیای بشر
6- اقتضای قاعده تسبیب
آثار عقب ماندگیها
شعار یونسکو: علم برای همه
درهای باز تمدن اسلامی
متوقف کردن پیشرفت علمی
راههای گشودن درهای انحصار ناشی از خست
8- قاعده منع تصاحب اشیاء میراث فرهنگی دیگر کشورها (ملتها)
مفاد قاعده
ادله فقهی قاعده
1- مالکیت معنوی
2-قاچاق میراث فرهنگی
3- حکم اموال مسروقه
9- قاعده منع قاچاق انسان
مفاد قاعده
مبانی فقهی قاعده
1- مباحث حقوقی قاچاق انسان
2- حکم فقهی در خصوص بعد جزایی
10- قاعده منع اهانت به انبیا و مقدسات ادیان الهی
اهانت سازمان یافته ناقض مقررات بین المللی
1- منشور ملل متحد
2- میثاق بین المللی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
3- میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی
4- قواعد و اصول حقوق بین الملل
5- اعلامیه ترویج آرمانهای صلح
6- اعلامیه حقوق بشر
مسئولیت ناشی از نقض مقررات بین المللی
اهانت به انبیا و مقدسات ادیان الهی
مفاد قاعده
دلایل فقهی قاعده
اهانت از دیدگاه قرآن
اهانت از دیدگاه احادیث و فقها
مسئولیت مسلمانان در قبال اهانتها
11- قاعده منع امتیازهای بین المللی
مفاد قاعده
مستندات و ادله فقهی قاعده
1- بی عدالتی در نظام بین المللی
2- نقض اراده جمعی دولتها
3- شیوه آغازین سازمان ملل متحد
4- سوء استفاده از حق انحصاری
5- منافع ملتها فدای منافع یک کشور
6- جریحه دار شدن وجدان عمومی
7- بی اعتمادی ناشی از نابرابری
8- نقض غرض
9- مخالفت با اصول تعهدات
10- تناقض در ساختار ملل متحد
نتیجه گیری
12- قاعده منع حملات نظامی بدون امکان دفاع
مفاد قاعده
دلایل قاعده
1- کمک به مظلوم
2- ماهیت تجاوزکارانه
3- حمایت بشردوستانه
4- پناه دادن به ضعیف
5- مظهر توحش و ددمنشی
6- مقاومت در برابر روح استکباری
نکته پایانی
گزیده منابع
نمایه آیات