کتاب حاضر متنی آموزشی است که به معرفی مکاتب اصلی فلسفه علم در قرن بیستم می پردازد.
در این کتاب ضمن بحث درباره سه مکتب اثبات پذیری، ابطال پذیری و نسبی گرایی، زمینه های پیدایش این سه مکتب معرفی می شود. امتیاز کتاب در این است که با بیان نقدهای هر یک از این مکاتب نسبت به یکدیگر، هم زمان با تکیه بر بیانی از عقل گرایی معتدل، از عینیت دانش تجربی دفاع می کند.
از ذات گرایی و اصل علیت به عنوان دو پیش فرض عقل گرایی و از ماتریالیسم و ادعای جدایی دانش از ارزش، به عنوان دو پیش فرض تجربه گرایی بحث شده است.
Volume : 1.9 M Byte
Notice: This file is usable only on SAMT bookreader application
تعداد صفحات نسخه دیجیتال : 350
پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: مسئلة روش
روش تجربی
روش فلسفة علم
مشاهده و آزمایش
معیار های ترجیح یک نظریه
قانون علمی
مسئلة استقرا
مسائل مرتبط با مسئلة استقرا
هیوم و مسئلة استقرا
راه حل های تجربی برای مسئلة استقرا
فصل دوم: پوزیتیویسم
معیار معناداری حلقة وین
مشکلات معیار معناداری حلقة وین
دوگانة تحلیلی ـ ترکیبی
هیوم و تحلیلی ها
تحلیلی ها بعد از هیوم
قراردادگرایی
دلیل اصلی قراردادگرایی
مشکل اصلی قرارداد گرایی
واقع گرایی در باب منطق و ریاضی
فصل سوم: ابطال پذیری
نقدهای پوپر بر دیدگاه های رقیب
نقد اصالت مشاهده
نقد استقراگرایی
نقد اثبات پذیری
نقد روش
عناصر اصلی دیدگاه پوپر
حدس
ابطال
تقدم نظریه بر مشاهده
تقرب به صدق
معیارهای تقرب به صدق
پیشرفت و تکامل شناخت
واقع گرایی انتقادی
نقد ایدئالیسم
نظریة مطابقت
عینیت شناخت
جمع بندی
فصل چهارم: نسبی گرایی
پارادایم
ابعاد جمعیِ علم
رویکرد تاریخی
قیاس ناپذیری
نسبی گرایی
مبانی نسبی گرایی
نسبی گرایی در جامعه شناسی علم
فلسفة علم فمینیستی و نسبی گرایی
نسبت قیاس ناپذیری با نسبی گرایی
مشکلات قیاس ناپذیری
قیاس ناپذیری و عقلانیت
قیاس ناپذیری و واقع گرایی
پارادایم و برنامة پژوهشی
جمع بندی
فصل پنجم: تبیین علمی
شرایط یک نظریة تبیین
ارزش تبیین و ارزش گذاری آن
نیاز به قانون
مدل همپل
مشکل اثبات تجربی
نمونه هایی نقض برای مدل همپل
تبیین و علیت
تبیین و مکانیسم
تبیین و فهم
تبیین و بیان وحدت
سطوح تبیین
تبیین نظری
تبیین و احتمالات
احتمال منطقی
احتمال معرفتی
احتمال آماری
تبیین احتمالی
جمع بندی
فصل ششم: عقل گرایی
قانون علمی و ضرورت علّی
نقد هیوم بر اصل علیت
تفسیر کارنپ
از نام گرایی تا ذات گرایی
نام گرایی
قیاس و استقرا در نام گرایی
ذات گرایی
قیاس و استقرا در ذات گرایی
نام گرایی و معضل جدید استقرا
ذات گرایی در دوران معاصر
ذات گرایی اصلاح شده
ذات گرایی علمی
غایت گرایی
واقع گرایی علمی
استنتاج بهترین تبیین
ایدئال سازی
مدل سازی
جمع بندی
فصل هفتم: ماتریالیسم
فیزیک گرایی
رفتارگرایی
مدل کامپیوتری ذهن
معرفت شناسی طبیعی شده
تعین گرایی
پیش بینی در علوم انسانی
جمع بندی
فصل هشتم: دانش و ارزش
دیدگاه هیوم
دیدگاه حلقة وین
نقد حلقة وین
نسبت ارزش های معرفتی با ارزش های اخلاقی
روش و ارزش
ارزش مداری علوم انسانی
یک نمونة تاریخی
ارزش مداری و نسبی گرایی
دو پیش فرض حلقة وین
نقد پیش فرض نخست
نقد پیش فرض دوم
جمع بندی
نتیجه گیری
منابع و مآخذ