نقش قرآن در پایه گذاری و تطور علوم ادبی

موضوعات

فهرست

چکیده
مقدمه
درس اول: کلیات و مفاهیم
علوم ادبی
فنون ادبی
درس دوم: نقش دانش لغت در فهم قرآن
مباحث لغوی در عصر صحابه
امام علی (ع) پیشگام تفسیر قرآن
ابن عباس، پدر فقه اللغۀ عرب
درس سوم: پایه گذاری علم لغت
کتابهای واژه شناسی قرآن
رساله های موضوعی درباره واژگان
نخستین لغت نامه
دانش لغت در عصر خلیل
ارتباط خلیل با مفاهیم قرآنی
تأثیر قرائت قرآن بر روش خلیل
تأثیر معناشناسی واژگان قرآن بر تدوین کتاب العین
درس چهارم: علم لغت در قرن سوم
تألیفات واژه شناسی قرآن
تألیف کتابهای لغت در قرن سوم
1- کتابهای فراء (م207ق)
2- کتابهای عبدالملک بن قریب اصمعی (م216ق)
3-کتابهای ابوزید سعید بن اوس انصاری (م215ق)
درس پنجم: عصر طلایی لغت نامه نویسی
تألیفات واژه شناسی قرآن
کتابهای لغت در قرن چهارم
1- جمهرة اللغة، ابن درید (م321ق)
2- تهذیب اللغة، ازهری (م370ق)
3- مقاییس اللغة، ابن فارس (م395ق)
4- الصّحاح
درس ششم: علم لغت از قرن پنجم به بعد
فرهنگ نامه های قرآنی
کتابهای لغت
1- المخصّص فی اللغة، ابن سیده (م458ق)
2- المحکم و المحیط الاعظم، ابن سیده (م458 ق)
3- اساس البلاغه، زمخشری (م538ق)
4- لسان العرب، ابن منظور (م711ق)
5- القاموس المحیط، فیروزآبادی (م817 ق)
6- تاج العروس من جواهر القاموس، سید محمد مرتضی زَبیدی (م1205ق)
درس هفتم: نقش دانش صرف و نحو در فهم قرآن
نقش دانش صرف در فهم قرآن
نقش دانش نحو در فهم قرآن
درس هشتم: پایه گذاری مباحث نحو
نام گذاری علم نحو
واضع علم نحو
نحو از ابوالاسود تا سیبویه
طبقه اول نحویان
1- نصر بن عاصم (م89 ق)
2- عبدالرحمن بن هرمز (م117ق)
3- یحیی بن یَعمَر (م129ق)
طبقه دوم نحویان
1- عبدالله بن ابی اسحاق حضرمی (م117ق)
2- عیسی بن عمر ثقفی (م149ق)
3- ابوعمرو بن علاء (م154ق)
احتجاجات نحویان بر قرائات قرآن
طبقه سوم نحویان
1- محمد بن حسن رواسی کوفی (م170ق)
2- خلیل بن احمد فراهیدی (م175ق)
3- ابوالخطاب عبدالحمید بن عبدالمجید معروف به اخفش اکبر (م177ق)
4- یونس بن حبیب (م182ق)
طبقه چهارم نحویان
1- سیبویه (م180ق)
2- کسائی (م189ق)
درس نهم: نحو در سایۀ تفسیر قرآن
1- کتاب معانی القرآن ابوزکریا یحیی بن زیاد ملقب به فرّاء (م207ق)
2- کتاب معانی القرآن ابوالحسن سعید بن مَسعده معروف به اخفش اوسط (م215ق)
3- کتاب معانی القرآن ابوعباس محمد بن یزید مبرّد (م285ق)
4- اعراب القرآن ابواسحاق ابراهیم بن سَری زجّاج (م311ق)
5- اعراب القرآن أحمد بن محمد نَحّاس (م338ق)
6- اعراب ثلاثین سورة من القرآن الکریم ابن خالویه (م370 ق)
درس دهم: تأثیر قرآن در علوم بلاغت
مباحث بلاغی در قرن اول و دوم هجری
قرآن اساس بلاغت عربی
بلاغت اصطلاحی شناخته شده در قرن اول و دوم
موضوعات بلاغی در کتابهای نحوی و لغوی این دوره
1- کتاب سیبویه
2- مجاز القرآن ابوعبیده
درس یازدهم: مباحث بلاغی در قرن سوم هجری
1- فرّاء (م207ق)
2- عمرو بن بحر جاحظ (م255ق)
3- ابن قتیبه (م276ق)
درس دوازدهم: بلاغت عربی در سایۀ اعجاز قرآن
1- النکت فی اعجاز القرآن، علی بن عیسی الرمّانی (م386ق)
2- بیان اعجاز القرآن، احمد بن محمد خطّابی (م386ق)
3- اعجاز القرآن، ابوبکر باقِلاّنی (م403ق)
4- دلائل الاعجاز، عبدالقاهر جرجانی (م471ق)
درس سیزدهم: علوم بلاغت از قرن ششم به بعد
1- مفتاح العلوم سکّاکی (م626 ق)
2- کتاب تلخیص المفتاح و کتاب الایضاح فی علوم البلاغة خطیب قزوینی (م739ق)
منابع
نمایه

محصولات مشابه

بیشتر

نظرات