Publisher: سازمان سمت
Author: سیدحمیدرضا حسنی , هادی موسوی
National Bibliography Number : 5630939
ISBN : 9786000206864
Publish Year : 1398
Digital ISBN : 978-600-02-2053-2
کد کتاب : 2238
Printed Page Count : 456
Congress Class : H61/ح5ج2 1398
Dewey Decimal Classification : 300/922
حکمت عملی شاهراهی از دانش است برای عبور اندیشه های سترگ فلسفی از سپهر عقل به واقعیت های روزآمد فردی و اجتماعی. ازاین رو هدف از شناسایی آن، نیل به گزارشی تاریخی از اندیشه های حکیمان کهن نیست، بلکه شناسایی مسیر عبور عقل به گستره نظامات پایدار زیست بشر و تمدن انسانی است.
سابقه حکمت عملی در اندیشه ایران باستان، هند و یونان تا فلسفه معاصر در ایران و غرب قابل ردگیری است. این نوشتار در مقام ایجاد گفتگویی است عملی میان فلسفه شرق و غرب، تا آشکار سازد چگونه فلسفه حکیمان مسلمان به شکلی متفاوت، جریان حکمت عملی را به پیش برده است.
در این کتاب دیدگاه های ارسطو، فارابی، ابن مسکویه، ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی، ملاصدرا، دکارت، کانت، دورکیم، وبر، علامه طباطبایی، سرل و گیدنز در باب حکمت عملی گزارش شده و جایگاه حکمت عملی به مثابه فلسفه علوم انسانی آشکارسازی شده است.
Volume : 7.3 M Byte
Notice: This file is usable only on SAMT bookreader application
تعداد صفحات نسخه دیجیتال : 455
دیباچه
مقدمه
معادلۀ حکمت عملی و علوم انسانی
امکا نسنجی ابتناء علوم اجتماعی/انسانی بر نظر یه ای در باب حکمت عملی
علوم اجتماعی/انسانی به مثابه کنششناسی انسان
حکمت عملی؛ مبنای کنش شناسی 88
ابتناء حکمت عملی و علوم انسانی/اجتماعی بر تصویری از انسان ایدئال
ضرور وجود نظری های در باب حکمت عملی؛ بنیان هر علوم اجتماعی/انسانی
جایگا ه شناسی حکمت عملی
1. عقل
02 مناسبا عقل عملی و نظری
9 مناسبا عقل عملی و نظری با حکمت عملی و نظری
بخش اول: حکمت عملی ارسطو و علوم انسانی
چرا از ارسطو
جایگا هشناسی حوز ههای معرفت نزد ارسطو
تقسیم اول: جزء بکره ور از خرد و عاری از خرد
تقسیم دوم: جزء حسابگر و جزء علمی
تقسیم سوم: توانایی عملی، شناخت علمی، حکمت عملی، حکمت نظری و عقل شکودی
ساختن poiesis= و عمل کردن = praxis
1. توانایی عملی (هنر یا فن= تخنه)
تدبیر = رویه= deliberation
موضوع تدبیر = رو یه
علمی بودن محتویا تخنه = علم تولیدی
روش شناسی تخنه ای
کلی و علمی بودن علم تخنه ای
اقسام علم تولیدی = تخنه ای
رابطه تخنه با اپیستمه
علیت های چهارگانه در تخنه = علوم صناعی
.2 شناخت علمی =اپیستمه = epistēmē
3. حکمت عملی = فرونسیس= phronēsis
4. حکمت نظری =فلسفه = Sophia
5. عقل شهودی = nous
تقسیم بندی دوگانه عقل
تفاوت عقل عملی و حکمت عملی
اصول روش شناختی در تقسیم بندی های ارسطو؛ عبور از محسوس به معقول
جمع بندی تقسیم ها: حکمت عملی، حکمت نظری
اقسام حکمت عملی
مناسبا اخلاق و حکمت عملی
تهذیب اخلاق
ابعاد تعلیم و تربیت سقراط در مقایسه با افلاطون
اخلاق فضیلت و تهذیب اخلاق از دیدگاه ارسطو
سعادت Eudaimonia
فضیلت Virtue
اقسام فضیلت
منش و فضیلت های مَنش واره اخلاقی از دیدگاه ارسطو
1. حُسن فعلی و فاعلی در عمل اخلاقی
02 فضیلت همراه با عمل شرط رسیدن به سعاد
3. تحقق فضیلت با انتخاب و اراده
4. فضیلت اخلاقی و اعتدال
حکمت عملی و انتخاب حد وسط
وجود اسوه و الگو لازمۀ فلسفی اخلاق ارسطو
حالات مختلف سیر و منش از دیدگاه ارسطو
وحد ت فضایل از دیدگاه ارسطو
- فضایل عقلی از دیدگاه ارسطو علمی بودن دانش تهذیب اخلاق
تدبیر منزل
سیاست مدن
عقل عملی و ادرا ک
رابطه دو بخش خردمند نفس: عقل عملی و عقل نظری
رابطه فضایل عقلی و فضایل اخلاقی
روش شناسی مطالعات اخلاقی
شرط ارتباط عقل عملی با عقل نظری = شرط تحقق علم اخلاق
جایگاه حکمت عملی حاکم اخلاقی در ارسطو
جزئی نگری ارسطو در اخلاق
اهمیت شناخت نفس انسان برای علم سیاست به عنوان جامع همه علوم عملی
تفاوت اراده، اختیار و آزادی
فعل اضطراری = اکراهی
فعل اضطراری اختیاری
ملازمات تخنه و اراده
علم تکذیب اخلاق، تدبیر منزل و سیاست مدن، حاصل تعامل تخنه و حکمت عملی
اخلاق نیکوماخوس درصدد بیان راه رسیدن به فضیلت است نه بیان خود فضیلت
بخش دوم: حکمت عملی به مثابه علوم اخلاقی نزد اندیشمندان مسلمان
فارابی و علوم انسانی
تکنولوژی و شناخت در عقل عملی
1. گسست دستگا ههای اخلاقی فلسفه اسلامی از فضیلت گرایی ارسطو
2. شناخت در فلسفه عملی
مقوله های ارادی نماد دانش حکمت عملی
3. نسبت سنجی صناعت = تکنولوژی و علم
کارکردهای صناعی ]= تکنولوژیک[ و فکری در عقل عملی
اقسام فلسفه مدنی خُلقی و سیاسی
ارتباط جسم صناعی = تکنولوژی( با بخش صناعی عقل عملی
چگونگی پیدایش اخلاق در عقل عملی و صناعات سه گانه
4. واگرایی منفعت و حکمت
5. ریشه های روش شناسی در شناسایی اقسام صناعت = تکنولوژی
ابن مسکویه و علوم انسانی
بنیادهای فلسفه اجتماع و کنش انسانی
مقدمه
1. جایگاه علوم انسانی در عقل نظری و عملی
فلسفه عملی و علوم انسانی
فلسفه عملی و شناخت اشیاء ارادی
ایدئال کنش انسانی و نسبت آن با علوم انسانی
رو یه و طراحی کنش انسانی
تحلیل رو یه و موضوع آن
جایگاه رو یه و تمییز در عقل نظری
تمییز و رو یه دو شرط برای سعادت
معادله میان تخنه و رو یه
2. نسبت علوم انسانی مدرن با فلسفه عملی
تمایز هنجار و ارزش به واسطه تمایز رو یه و تمییز
خُلق های اجتماعی و رو یه
3. فلسفه عملی به مثابه فلسفه علوم اجتماعی
عامل بیرونی و درونی در اجتماعی بودن انسان
تبیین کنش اجتماعی با نظریه محبت ابن مسکویه
محبت به مثابه عامل پیوند اجتماع
اراده و رو یه در انواع رابطه اجتماعی
تدبیر اجتماعی؛ مستلزم دانش اجتماعی و تربیت نیرو
علم و عمل اخلاقی شرط پیشین تدبیر اجتماعی
ابن سینا و حکمت عملی
اخلاق و عقل عملی در فلسفه سینوی
نفس به مثابه مبدأ کنش های انسانی در نگاه ابن سینا
عقل عملی از دیدگاه ابن سینا
مناسبا عقل نظری و عقل عملی
چیستی عقل عملی
تفکیک عقل عملی به عقل تدبیری و عقل اخلاقی
شناختاری بودن عقل عملی به سان عقل نظری
انسان به مثابه نیک کنشگر انسان ایدئال در انسا ن شناسی سینوی
فلسفه کنش سینوی
چیستی کنش اخلاقی و جایگاه نفس در تبیین اراده و کن شهای ارادی
اخلاق و عقل عملی؛ چگونگی تکوین کنش اخلاقی
آزادی اراده و مسئولیت اخلاقی در کنش شناسی سینوی
ظرفیت سنجی فلسفه سینوی در تولید علوم انسانی به مثابه علوم اخلاقی
ارتباط حکمت عملی سینوی با رشته های علوم انسانی
چیستی حکمت عملی سینوی و اقسام آن
خواجه نصیرالدین طوسی و علوم انسانی
تمایز علیتی؛ مبنای تمایز علوم انسانی از دیگر علوم
بنیان حکمت عملی بر نیروی خرد انسان
عبور از مسئله تفکیک علوم طبیعی و انسانی با فاعلیت ارادی
دانایی؛ وجه مشترک حکمت نظری و عملی
تمایز علیتی در عقل نظری و عملی
علیت طبیعی و ارادی مبنای تمایز عقل عملی و نظری
نسبت حکمت عملی با نظام انسانی
تکنولوژی = صنعت تهذیب اخلاق
تجلی گاه ساختارهای انسانی در خُلق، منزل و مدینه
پدیده های انسانی موضوع حکمت خُلقی، منزلی و مدنی
هویات پایدار فردی در انسان و حکمت خُلقی
هویات پایدار اجتماعی در حکمت منزلی و مدنی
حکمت عملی طبعی و حکمت عملی وضعی
تقسیم کار یا تمایز عزائم، عامل نظام اجتماعی
عامل وحدت اجتماعی در برابر فردگرایی جامعه شناختی
ملاصدرا و حکمت عملی
در جستجوی عناصر روش شناختی علوم انسانی
1. حکمت عملی؛ خاستگاه علوم انسانی مدرن
2. حکمت عملی؛ فضیلت یا دانش؟
حکمت عملی به مثابه معرفت
موضوع حکمت نظری و حکمت عملی به مثابه معرفت
حکمت عملی به مثابه فضیلت
3. مناسبات عقل و حکمت عملی به مثابه معرفت
تناظر مقولات عقل نظری و عقل عملی
ترکیب عقل ابزاری و عقل اخلاقی در عقل عملی از دیدگاه ملاصدرا
عقل ابزاری و رو یه
وحدت نفس انسان در عین کثرت نیروهای انسانی
4. تمایز علوم طبیعی از علوم انسانی بر مبنای عقل عملی
نیروی عملگر آگاه = قوه مد بره و مؤلفه های آن
آگاهی درونی و آگاهی بیرونی در نیروی عامل
مبادی اراده
شناختاری بودن عقل عملی از نظر ملاصدرا
امور معاد و معاش دو متعلق ادراک عقل عملی در نظر محقق سبزواری
5. عملکرد عقل عملی 080
الف« فکر »
ب «رو یه »
عامل تمایزبخش کنش های انسانی در رو یه
6. نسبت عقل عملی و اقسام شناخت
استنتاج در عقل عملی
نیروی ناطقه
شناسایی در عقل عملی
7. مراتب عقل عملی
مراتب عقل عملی در دانایی
عقل در حالت استعدادی = عقل بالقوه
عقل بالملکه
عقل بالفعل زنده شدن انسان
عقل مستفاد
عقل فعال
مراتب عقل عملی در گزینش گری
عقل عملی و مرتبه طبیعی انسان
عقل عملی و مرتبه تجرد برزخی انسان
عقل عملی و مرتبه تجرد عقلی انسان
8. نسبت حکمت عملی با کنش انسانی و مبادی کنش
ارتباط کنش شناسی و حکمت عملی
تکمیل تبیین و تفهم با فرآیند تعقل
علامه طباطبایی و علوم انسانی
تولد دانش عقل عملی، نویدبخش دوره جدید علوم انسانی
مقدمه
علامه طباطبایی و تحول بنیادین در نظریه اعتباریاتت
نحوه پیدایش اعتبارات در انسان از دیدگاه علامه طباطبایی
ویژگیهای اعتباریاتت
اقسام اعتباریات ت
اعتباریاتت ؛ نظریه ای در باب کارکرد ذهن
1. ظکور دانش عقل عملی
2. تولد دانش عقل عملی با نظریه اعتباریاتت
پیدایش اعتبارات در سپهر ادراکات انسان
فرایند تکثیر ادراکات اعتباریات ت
تمایز مسیر فهم کنش از مسیر هستی آن
شناخت تکثر اعتباریاتت به تبع تکثر در کنش ها
نظام دانایی در حکمت عملی بر فراز اراده انسانی
3. مشخصات ادراکات اعتباری به مثابه نظام عقل عملی
الف تبیین ارتباط عقل عملی با عقل نظری
یکم: پیوستگی عقل عملی به عقل نظری
دوم: تمایز عقل عملی از عقل نظری
ب. تبیین مکانیسم عملکرد عقل عملی
ضرورت بخشی به صدور کنش
پسند کنش
ج. تبیین موقعیت عملکرد ذهنی عقل عملی
مکانیزم نیروی پندارگان
جلوه حقیقی اعتباریات ت
د. تبیین نسبت عقل عملی با اراده
ملازمه تکثر اعتباریات با تکثر اراده
ه. عقل عملی فردی و عقل عملی اجتماعی
و. تبیین تفاوت کارکرد عقل عملی در فرهنگهای مختلف
ز. تبیین روش شناختی مطالعات در عقل عملی
برها ن پذیری/ ناپذیری اعتباریاتت
شناسایی اعتباریات از طریق امور حقیقی
شناسایی اعتباریات از طریق حیوانا ت
روش های پیشنهادی علامه برای مطالعه اعتباریات
اول: روش تحلیل فرایندی تاریخ مفاهیم
دوم: روش های قوم شناختی و انتروپولوژیک
سوم: روش مطالعا در دیگر زیستْوَرانْ
چهارم: مطالعه نوزادان انسان
4 . نظریه اعتباریات ؛ دانشی نهفته در حکمت عملی
اعتباریات به مثابه نظریه ای در تبیین کارکرد خُلق
«خُلق » کلید فهم واقعیات فردی و اجتماعی
مناسبات اعتبار و خُلق با ریشه های کنش انسانی
مراحل شکل گیری اعتبار و خُلق
تغییر اعتباریات و منشأ های پیدایش خُلقها
اعتبارا آگاهانه و غیرآگاهانه
علوم انسانی و حکمت عملی
بخش سوم: حکمت عملی و اندیشمندان علوم انسانی غرب
دکارتت و حکمت عملی
اصول اخلاقی و اراده آزاد
جایگاه شناسی عقل نظری و عقل عملی در فلسفه دکارتت
طرح اخلاق دکارت
اصو ل طرح اخلاقی دکارت
عناصر طرح اخلاقی دکارت
عنصر اول: امکان شناسایی صریح حسن و قبح
عنصر دوم: اراده آزاد
عنصر سوم: تعریف خیر و شر
کنش شناسی دکارتی
چیستی اراده از دیدگاه دکارت
کانت و حکمت عملی
تئوری پردازی در نقد عقل عملی
جایگاه شناسی عقل عملی از دیدگاه کانت
کانت؛ نخستین تئوری پرداز نقد عقل در غرب
گذار از عقل نظری به عقل عملی
گذار از اخلاق به فلسفه اخلاق
گذار از فلسفه اخلاق به متافیزیک اخلاق
گذار از متافیزیک اخلاق به عقل عملی
مناسبات بین عقل نظری و عقل عملی در فلسفه کانت
چیستی عقل عملی از دیدگاه کانت
عناصر عقل عملی
1. تکلیف
2. فرمان عقل عملی
3. قانون اخلاق
عینیت کامل قانون عقل عملی
4. ملکه اراده
چیستی اراده
فرایند تکوین کنش اخلاقی از دیدگاه کانت
چگونگی استدلال در عقل عملی
دورکیم و حکمت عملی
شعور اجتماعی؛ مبنای علوم اجتماعی
عقل عملی در دورکیم
قانون حسن و قبح در دیدگاه دورکیم
خاستگاه واقعیتهای اجتماعی
فروکاستن اخلاق به واقعیتهای اجتماعی
شعور اجتماعی به مثابه عقل عملی
ظهور علوم اجتماعی از علوم اخلاقی
هنجارهای صنفی به مثابه اخلاق حرفهای
ماکس وبر و حکمت عملی
حکمت عملی به مثابه عقل حسابگر
کنش شناسی؛ غایت علوم انسانی در نظریه ماکس وبر
چیستی عقلانیت و جایگاه آن در عقل عملی وبری
اقسام عقلانیت و مناسبات آن با اقسام کنش های اجتماعی انسان
انواع عقلانیت از نظر وبر
1. عقلانیت عملی
2. عقلانیت نظری
3. عقلانیت محتوایی
4. عقلانیت صوری
اقسام کنش های انسانی به مثابه موضوع رشته های علوم انسانی/ اجتماعی
تیپ ایدئال وبر
گیدنز و حکمت عملی
علوم انسانی غیرجهان شمول
تبیینی از عدم کارآیی جامعه شناسی گیدنز برای جوامع غیرمدرن
جدایی از فلسفه؛ عامل شکست علوم اجتماعی
تمایز رویکرد جامعه شناختی و فلسفی در مطالعه کنش انسانی
فقدان نظریه در سیاست های مدنی
حکمت عملی موقعیتی
جان سرل و علوم انسانی
در جستجوی بنیادهای تمدن نوین
نظریه زبانی افعال گفتاری به مثابه فلسفه کنش سرل
نظریه حیث التفاتی؛ گذار از فلسفه زبان به فلسفه ذهن
جایگاه شناسی عقل عملی در فلسفه کنش سرل
فلسفه کنش سرل؛ ساختار کنش قصدی فردی
فلسفه کنش سرل؛ کنش شناسی جمعی (گذار از فلسفه ذهن به فلسفه اجتماع)
برساخت کارکرد و اقسام آنها از دیدگاه سرل
نهاد و واقعیتهای نهادی
مراحل تکوین برساخت واقعیتهای نهادی
بخش چهارم: مناسبات حکمت عملی و فلسفه علوم انسانی
الف. مناسبات حکمت عملی و فلسفه عمل
نسبت مطالعه فلسفی و اجتماعی در کنش انسانی
نسبت حکمت عملی با کنش انسانی و مبادی کنش
فرایند شناختی پیشین در کنش
ب.مناسبا فلسفه عمل و علوم انسانی
ج .مقایسه فلسفۀ اعتبار علامه طباطبایی و فلسفه اجتماع جان سرل
زبان به مثابه کنش
عناصر پنج گانه در اعتبار زبان
فلسفه کنش
نسبت سنجی اعتبارات قبل از اجتماع و بعد از اجتماع با قواعد قوام بخش و تنظیمی
نسبت سنجی علیت ذهنی و التفاتی با ادراکات حقیقی و اعتبا ری
ساختار کنش التفاتی و ساختار کنش اعتبا ری
تبیین "فاصله" بین علت کنش و تعین اراده در علامه طباطبایی و سرل
عدم علیت باورها و امیال برای کنش اختیا ری
انواع کارکرد در عقل عملی
تجلی اخلاق در تنازع امیال، یا عقلانیت مستقل از امیال
نسبت اعتبار جمعی و حیث التفاتی جمعی
تفسیر چیستی کنش انسانی؛ عامل تمایزبخش رویکردهای علوم انسانی
د. اصول روش شناختی علوم انسانی براساس نظریه اعتباریات
تفکیک علوم طبیعی و انسانی و نسبت آن با حکمت عملی
منابع
نمایه ها
نمایه اصطلاحا ت
نمایه اشخاص
cart
فارسی 
